SMILES-onderzoeksrapport op website
‘Baby, you can drive my car’
Inzicht in de adoptie en het duurzame gebruik van gemeenschappelijk autodelen
Screenshot voorkant rapport
Het SMiLES-onderzoeksrapport, dat inzicht biedt in de motivaties om gebruik te maken van initiatieven voor autodelen en duurzaam gebruik van auto's, is nu beschikbaar op de SMiLES-website. Het belangrijkste doel van dit onderzoek was om de motivaties achter autodelen in gemeenschappen te begrijpen, met focus op de adoptie en integratie van autodelen in de dagelijkse reisgewoonten. Er werden twee onderzoeken uitgevoerd: het eerste was een enquête waarin de belangrijkste drijfveren voor automobiliteit in Nederland werden geïdentificeerd. Het tweede onderzoek volgde leden van het 'Auto van de Straat'-initiatief en gaf inzicht in hun ervaringen en het gebruik van deelauto's.
Over het onderzoeksrapport
Autodelen in een gemeenschap heeft de potentie om de manier waarop we reizen rigoureus te veranderen door het aantal geparkeerde auto's te verminderen, de uitstoot te verlagen en lokale buurten te verbeteren. Maar wat motiveert mensen om deze duurzame vervoersoptie te omarmen en te blijven gebruiken? Om deze vraag te beantwoorden, hebben we een onderzoek uitgevoerd met de titel ‘Baby, you can drive my car’: Wat motiveert mensen om gebruik te maken van initiatieven waarbij je auto’s gemeenschappelijk deelt en deze duurzaam blijft gebruiken?
We hebben inzichten gecombineerd uit twee bronnen. Een enquête onder 292 deelnemers in heel Nederland, zowel in stedelijke als landelijke gebieden. Samen met een evaluatie van het Auto van de Straat-initiatief, een 9 maanden durende proef waarbij 16 mensen die in voorstedelijke buurten in Nederland wonen samen auto’s hebben gedeeld met buren uit hun straat. Deelnemers werden op drie punten gevraagd naar hun gebruik van de gedeelde auto's: voor, tijdens en na het initiatief, om hun motivaties en gedrag te beoordelen.
Wat hebben we geleerd?
We ontdekten dat mensen eerder geneigd zijn om gemeenschappelijk autodelen te omarmen als ze de praktische voordelen ervan herkennen, zoals gemak, betrouwbaarheid en veiligheid. Mensen overwegen ook eerder om mee te doen aan autodelen als ze geloven dat het de geparkeerde auto's in hun buurt kan verminderen, waardoor er ruimte ontstaat voor groene gebieden of vrijetijdsactiviteiten. Bovendien waardeerden sommige deelnemers autodelen als een manier om zichzelf uit te drukken als eco-bewust, technisch onderlegd of gemeenschapsgericht.
Duurzaam gebruik omvat echter meer dan alleen meedoen aan een proef. Het betekent dat je in de loop van de tijd gedeelde auto's blijft gebruiken, ritten vervangt die anders met privévoertuigen zouden worden gemaakt en de vervanging van duurzamere opties zoals fietsen of openbaar vervoer vermijdt. Uiteindelijk omvat duurzaam gebruik ook de volledige overgang naar gedeelde mobiliteit door je privéauto te verkopen.
We ontdekten dat mensen eerder geneigd zijn om autodelen duurzaam te gebruiken als ze geloven dat het de kwaliteit van hun lokale buurt verbetert, bijvoorbeeld door files te verminderen of ruimte vrij te maken voor gemeenschapsactiviteiten. Bovendien wordt duurzaam gebruik beïnvloed door de mogelijkheid die autodelen mensen biedt om hun identiteit uit te drukken. Sommige deelnemers waardeerden bijvoorbeeld hoe het gebruik van een gedeelde auto hun zelfbeeld als milieubewust of vooruitstrevend kan versterken.
Interessant genoeg speelden factoren als milieuvoordelen, kostenbesparingen en een gevoel van gemeenschap een kleinere rol in de beslissingen van mensen. In sommige gevallen vormden logistieke uitdagingen een rol, zoals planningsconflicten, onzekerheid over
groepsverantwoordelijkheden of praktische zorgen, barrières voor acceptatie en voortgezet gebruik.
Wat volgt?
Om wijdverbreide acceptatie en langdurig gebruik te stimuleren, moeten autodeelprogramma's praktische uitdagingen aanpakken. Dit omvat het garanderen van betrouwbare beschikbaarheid van auto's, het verduidelijken van verantwoordelijkheden met betrekking tot verzekeringen en onderhoud en het soepeler maken van het proces voor gebruikers. Bovendien zal meer onderzoek naar de redenen waarom sommige deelnemers stoppen met het gebruik van deelauto's of aarzelen om hun privévoertuigen te verkopen, waardevolle inzichten opleveren voor het verbeteren en verfijnen van autodeelinitiatieven.
Dit onderzoek benadrukt het belang van doordacht programmaontwerp en gerichte
communicatiestrategieën. Door te focussen op de belangrijkste redenen voor acceptatie en
duurzaam gebruik, kan autodelen een toegankelijkere en effectievere oplossing worden voor het bevorderen van duurzame mobiliteit in gemeenschappen.
Geïnteresseerd in het onderzoek?
PhD kandidate Michelle Lohmeyer van Omgevingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen heeft dit rapport geschreven op basis van de inzichten van het Auto van de Straat-initiatief, dat werd georganiseerd door Natuur & Milieu en hun partners.
Het Engelstalige rapport is hier te downloaden: ‘Research Report: Community Car-sharing survey and evaluation of the Auto van de Straat Initiative (PDF, 529 Kb).